Sabbat en huwelijk als ‘bloemen uit het paradijs’?

Vraag:

In je preek noemde je sabbat en huwelijk de meegegeven ‘bloemen uit het paradijs’. Zou je kunnen uitleggen wat je daarmee precies bedoelt? En wat dat betekent voor hoe wij met huwelijk en sabbat moeten omgaan?

Reactie:

Het beeld van ‘bloemen uit het paradijs’ kwam ik tegen bij een schriftuitlegger. Het sprak mij erg aan. Sabbat en huwelijk zijn twee ‘structuren’ die God vanuit het paradijs heeft meegegeven aan de mens. Beide structuren zijn geen ingeschapen natuurkundige of biologische wetten (zoals bijvoorbeeld zwaartekracht of seksualiteit), maar bewuste instellingen van God, bedoeld voor het leven.

God stelde in het paradijs de rustdag in: ‘God zegende de zevende dag en verklaarde die heilig’ (Gen.2:3). Later wordt de sabbat in de Bijbel vaak gemotiveerd vanuit de schepping (Ex.20:11; 31:16; Mark.2:27; Heb.4:4).

God stelde in het paradijs het huwelijk in: ‘God, de HEER, dacht: Het is niet goed dat de mens alleen is, ik zal een helper maken die bij hem past’ (Gen.2:18) ‘Zo komt het dat een man zich losmaakt van zijn vader en moeder en zich hecht aan zijn vrouw, met wie hij één van lichaam wordt’ (Gen.2:24). Ook het huwelijk wordt later in de Bijbel gemotiveerd vanuit deze goddelijke instelling (Mat.19:4-6; 1 Kor.6:16; 11:12; Ef.5:31; Heb.13:4).

Sabbat en huwelijk zijn sociale ordeningen die al in het paradijs door God zijn aangebracht. Ze zijn ook direct verbonden aan het verbond tussen God en mensen. De sabbat als viering van dat verbond, het huwelijk als beeld van dat verbond. Na de zondeval zijn ze meegegeven aan de mens. Vandaar de beeldspraak van ‘bloemen uit het paradijs’.

Aan ons de taak om na te denken hoe die structuren bedoeld zijn, hoe ze zich ontwikkeld hebben (van sabbat naar zondag bijvoorbeeld), welk doel ze dienen en hoe we ermee omgaan in een gebroken wereld en in de gemeente van Christus. Zowel op het punt van sabbat als van huwelijk is veel discussie in de kerk en in de maatschappij. Als ik wat vragen noem over het huwelijk: Wanneer is een huwelijk een huwelijk? Hoe ligt dat bij mensen van hetzelfde geslacht? Is samenwonen van dezelfde orde als een huwelijk? Hoe moet je aankijken tegen echtscheiding?

Het omgaan met dit soort vragen vraagt om studie, gebed, zorgvuldigheid en gesprek. Je bent er niet met een simpele uitspraak dat we de situatie in het paradijs moeten nastreven. Daarmee doe je geen recht aan het onderwijs in de Bijbel en ook niet aan de realiteit vandaag. Dit is niet te plek om daar meningen over te geven, als ik die al zou hebben. Waar het mij om gaat, is dat we er – ondanks alle discussie en variatie – oog voor blijven houden dat sabbat en huwelijk echt ‘bloemen uit het paradijs’ zijn: structuren die we van God hebben meegekregen, die aan je levenspraktijk de kleur van God geven. Aan ieder de opdracht om er een goede invulling aan te geven die tot zegen is voor jezelf en voor anderen.